Małopolska stała się miejscem eksploracji w programie „Polska na weekend”. U progu jesieni Jakub Porada usiadł za kółkiem campera Małopolski, by przemierzyć region wzdłuż i wszerz. Jakie propozycje na weekend zarekomendował? Co wzbudziło jego zachwyt? Jakie trasy wybrał?
Szosą ku Perle Podhala
Podróż domem na kółkach przynosi wiele przyjemności, ale to niejedyny środek transportu, którym warto wybrać się w podróż po Małopolsce. Wśród propozycji Jakuba Porady na weekend znalazło się Dębno wraz z okolicami Jeziora Czorsztyńskiego. Malownicze krajobrazy wprost zapierają tu dech w piersiach, a urozmaicone trasy rowerowe VeloDunajec budzą podziw. Jakub Porada swoją niecodzienną podróż zaczął od porannej kawy z widokiem na Pieniny Spiskie i Tatry, by następnie wyruszyć rowerem trasą wokół Jeziora Czorsztyńskiego.
Pierwszym celem podróży była perła Podhala – Kościół św. Michała Archanioła w Dębnie, którego początki sięgają XV wieku. Ten cenny zabytek architektury drewnianej został wpisany w 2003 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Według barwnej legendy świątynię wznieśli zbójcy, po tym jak na dębie ukazał im się św. Michał. Kościół wykonany została z drzewa jodłowego i modrzewiowego bez użycia gwoździ. Największe wrażenie robi tu unikatowa, doskonale zachowana polichromia z przełomu XV i XVI w. Przypominające tkaniny malowidła pokrywają wszystkie stropy i ściany (z wyjątkiem pobielonych partii ścian nawy), a nawet parapet chóru, ambonę i ławy. Warto przypomnieć, że kościół w Dębnie był bohaterem jednego z odcinków kultowego serialu „Janosik”. Odbyła się w nim ceremonia zaślubin słowackiego Robin Hood’a z ukochaną Maryną.
W krainie cerkwi i życiodajnej wody
Będąc w okolicach Dębna, nie sposób nie skorzystać z pobliskich atrakcji i wybrać się z flisakami spływem Dunajca. Podziwiając najpiękniejsze zakątki Pienin, Jakub Porada zdecydował się po powrocie ze spływu wsiąść do campera, żeby wybrać się w kierunku Wysowej-Zdrój, aby tam zaczerpnąć życiodajnych wód. Zaledwie kwadrans drogi od Wysowej, w miejscowości Kwiatoń znajduje się jedna z najpiękniejszych cerkwi w Polsce – wzniesiona najprawdopodobniej w drugiej połowie XVII wieku cerkiew św. Paraskewii.
Świątynia w Kwiatoniu uważana jest za jedną z najpiękniejszych cerkwi w Polsce dzięki niezwykle harmonijnym proporcjom. Stanowi kwintesencję stylu łemkowskiego. Położona na płaskim dnie doliny niewielkiego potoku, w maleńkiej górskiej miejscowości pięknie prezentuje się na tle górskich zboczy Beskidu Niskiego. W 2013 r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Podczas prac konserwatorskich prowadzonych przy parapecie chóru kwiatońskiej świątyni, odkryto fragmenty pierwszego ikonostatu pochodzącego z okresu powstania świątyni. Przedstawia on Chrystusa Pantokratora, któremu towarzyszą Matka Boska i św. Jan Chrzciciel oraz pięciu apostołów.
Z kuchnią sarmacką w tle i hen wysoko
Z tej niesamowitej kwiatońskiej scenerii Jakub Porada przeniósł się na tereny Pogórza Wiśnickiego, by spróbować odtworzyć przepisy staropolskiej kuchni na Zamku Kmitów i Lubomirskich w Wiśniczu. To tutaj właśnie na dworze wojewody krakowskiego Aleksandra Michała Lubomirskiego powstała pierwsza książka kucharska po polsku autorstwa kuchmistrza Stanisława Czernieckiego. Ukazała się drukiem w 1682 roku. Były to prawdziwe kulinarne cuda, którym towarzyszyły opowieści o smaku, zapachu i sposobie przyrządzania.
Po historyczno-kulinarnej odsłonie Jakub Porada znowu wsiadł za stery campera, żeby odwiedzić już ostatni na swojej liście zabytek architektury drewnianej, czyli Kościół św. Leonarda, znajdujący się w – słynącej z najwyższych na świecie i najbarwniejszych palm – Lipnicy Murowanej. Lipnicki kościółek powstał pod koniec XV w., choć tutejsza tradycja łączy go z rokiem 1141, kiedy to na miejscu chramu (pogańskiej świątyni) miał stanąć właśnie ów obiekt. Dowodem na prawdziwość tych barwnych podań ma być podpierający od tyłu ołtarz główny tzw. słup Światowida, rzekomo z wizerunkiem słowiańskiego bożka. Kościół został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2003 r. To jeden z najstarszych i najcenniejszych kościołów drewnianych w Małopolsce. Dotrwał do naszych czasów w stanie prawie niezmienionym.
Aby dopełnić przygody, w finale odcinka dziennikarz skorzystał jeszcze z możliwości niezapomnianej przygody oferowanej turystom odwiedzającym Małopolskę, czyli lotu balonem.
Rady Porady
Osnową programu „Polska na weekend” stały się perełki Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Takie właśnie niepowtarzalne obiekty pozwala zobaczyć Szlak Architektury Drewnianej. W województwie małopolskim szlak ten liczy ponad 1500 km i obejmuje 255 różnorodnych budowli i zespołów zabudowy, w tym 8 wpisanych jest na listę UNESCO. To świadectwo unikatowości sakralnej architektury drewnianej regionu w skali światowej. Niezwykłość budowli nie ogranicza się do budulca i formy architektonicznej – wnętrza kryją cenne zabytki sztuki. Można w nich zobaczyć polichromie z różnych epok, obrazy, rzeźby i sprzęty liturgiczne, a w cerkwiach charakterystyczne ikonostasy z wieloma oryginalnymi ikonami.
Zapraszamy do obejrzenia programu „Polska na weekend” z praktycznymi wskazówkami od Jakuba Porady.
Daj się ugościć. Odwiedź Kraków. Odkryj Małopolskę.
Działanie realizowane w ramach projektu "Małopolska – cel podróży" przez Małopolską Organizację Turystyczną we współpracy z Małopolską i Miastem Kraków. Projekt finansowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.
