Plac Dietla
Za najpiękniejszy zakątek w Szczawnicy uznawany jest Plac Dietla, który powstał zgodnie z założeniem urbanistycznym przewidzianym przez Józef Szalaya, twórcę uzdrowiska w Szczawnicy. To absolutnie magiczne miejsce otoczone jest pięknymi budynkami uzdrowiskowymi, w stylu alpejskim z XIX wieku. Otynkowane na biało elewacje z drewnianymi zdobieniami prezentują się uroczo, a wśród budynków warto zwrócić uwagę na Dom nad Zdrojami, willę Szwajcarka, czy Holenderka. Jednym z wyjątkowych obiektów mieszczących się przy placu jest także willa Pałac, siedziba Muzeum Uzdrowiska w Szczawnicy. Pobliskie restauracje i kawiarnie tętnią życiem przez okrągły rok.
W miejscu centralnym Placu znajduje się fontanna z rzeźbą z brązu „Kobieta z dzbanem”. W Pijalni Wód Mineralnych można spróbować aż sześciu rodzajów wód mineralnych, które są dostępne w zabytkowym „Domu nad Zdrojami”. Warto zajrzeć do wnętrza tego pięknego obiektu i choć rzucić okiem na zdobiony drewnianą rozetą sufit. Warto przypomnieć, że nazwa placu powstała ku czci krakowskiego lekarza Józefa Dietla, stałego bywalca uzdrowiska, który był przyjacielem Józefa Szalaya. Dietl, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, jego rektor i prezydent Krakowa, jest twórcą nowej dziedziny medycyny – balneologii, badającej wpływ na organizm wód podziemnych. To jemu zawdzięczamy polskie uzdrowiska.
Zabytki sakralne i nie tylko
Najsłynniejszym zabytkiem sakralnym w Szczawnicy jest neogotycki kościół św. Wojciecha Biskupa i Męczennika. Budynek pochodzący z końca XIX wieku został zaprojektowany przez Stanisława Eljasza Radzikowskiego, propagatora kultury góralskiej oraz stylu zakopiańskiego w architekturze. Warto zajrzeć na chwilę do jednonawowej świątyni z wysoką wieżą dzwonniczą i popodziwiać neogotycki wystrój i piękne malowidła. Na szlaku zabytków sakralnych w okolicy Szczawnicy znajduje się także Kościół Matki Boskiej Pośredniczki Łask, który uznawany jest za najstarszą szczawnicką świątynię, a charakterystyczny wygląd zawdzięcza temu, że wzniesiony został jako cerkiew prawosławna. Natomiast jednym ze sławnych budynków niesakralnych w Szczawnicy jest drewniany dom Eglander, znajdujący się na rogu ulicy Zdrojowej i Szalaya. Budynek składa się z wieżyczki i zadaszonych balkonów, a jego nazwa nawiązuje do dawnych mieszkańców, którzy prowadzili tutaj restaurację. Dziś znajdują się w nim mieszkania, sklepy i kawiarnia.
Spacerem po Szczawnicy – miasteczku dwóch parków i promenady
Wizytówką Szczawnicy jest niewątpliwie Park Górny im. Adama hrabiego Stadnickiego, najstarszy park zdrojowy. Do parku dotrzeć można idąc schodkami obok Pijalni Wód Mineralnych, położony jest w bezpośredniej bliskości Placu Dietla. Miejsce bardzo malownicze, ozdobione współczesnymi rzeźbami parkowymi. W samym sercu parku znajduje się także Inhalatorium, w pięknym zabytkowym budynku. Co ciekawe, to jeden z najstarszych domów zdrojowych w Polsce. Miejsce oferuje różnego rodzaju zabiegi, inhalacje oraz miejsca noclegowe. W Parku Górnym znajduje się popiersie Józefa Szalaya, twórcy uzdrowiska w Szczawnicy. Wyjątkowym obiektem jest również neogotycka kapliczka MB Królowej Nieba.
Drugi park, Dolny, znajduje się w okolicy dworca PKS. W centralnej części parku zobaczyć można zabytkową, ośmiokątną kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej, altanę widokową oraz staw. Spacer aleją wzdłuż szpaleru drzew zachwyca o każdej porze roku. To miejsce dla ceniących sobie spokój i wyciszenie.
Alternatywą dla spacerowiczów jest także zrewitalizowana promenada wzdłuż potoku Grajcarek, poprowadzona po obu jego stronach. Co ciekawe promenada szczawnicka uznawana jest za najdłuższy deptak w Polsce, bowiem jej długość wynosi aż 1800 m. Na trasie nie brakuje jednak ławeczek umożliwiających odpoczynek. Od wiosny promenada zachwyca dekoracyjnym ukwieceniem, wieczorami, dzięki oświetleniu zachęca do romantycznych spacerów, zwłaszcza w okolicy Mostu Zakochanych.
Ze Szczawnicy startuje też Droga Pienińska, niezwykle urokliwy trakt prowadzący wzdłuż Dunajca do Sromowców i Czerwonego Klasztoru na Słowacji, od szlaku odchodzą także ścieżki rowerowe.
Muzeum Uzdrowiska i historia regionu pienińskiego
Muzeum Uzdrowiska, zlokalizowane w eleganckiej willi Pałac, przybliża historię miejsca – szczawnickiego kurortu. Mimo, że muzeum jest aktualnie nieczynne, ekspozycja udostępniona dla zwiedzających znajduje się w Galerii Pijalni Wód przy Placu Dietla. Wystawa prezentuje ponad 200-letnią historię Uzdrowiska oraz historię rodu Stadnickich. Pierwsza wystawa ukazuje historię miejscowości, prezentowane eksponaty są związane z zabiegami leczniczymi stosowanymi w XIX i XX wieku. Cenne i ciekawe zbiory kuracyjne są przeplatane informacjami dotyczącymi uzdrowiska i historii miejsca. Druga wystawa poświęcona jest staremu, małopolskiemu rodowi Stadnickich, którego przodek – Adam hr. Stadnicki na stale wpisał się w historię Szczawnicy. Był on m.in. właścicielem zakładu Zdrojowo-Kąpielowego w Szczawnicy. Potomkowie hrabiego, rodzina Mańkowskich, po odzyskaniu praw do majątku rozpoczęła renowacje i inwestycje w Szczawnicy, która staje się coraz piękniejsza. Muzeum organizuje także wystawy czasowe, zarówno w Galerii Pijalni Wód jak i w innych miejscach w Szczawnicy. Jedną z takich wystaw jest ekspozycja w nowym budynku za willą Holenderka, która poświęcona jest dawnym metodom podróżowania.
Życie kulturalne miejscowości koncertuje się także wokół Pienińskiego Salonu w zabytkowym Dworku Gościnnym w Szczawnicy. To tutaj odbywają się spektakle teatralne, koncerty symfoniczne, operowe i jazzowe oraz wiele innych wydarzeń kulturalnych. Warto przed przyjazdem zapoznać się z programem aktualnych wydarzeń! W okolicy Szczawnicy, w Szlachtowej, znajduje się także Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya, które prezentuje historię regionu i dzieje miejsca jeszcze przed powstaniem uzdrowiska. Muzeum przybliża historię zamków obronnych, flisactwa, prezentuje strój górali pienińskich a także metody lecznicze stosowane w uzdrowisku.
Palenica – raj dla narciarzy
Jednym z punktów widokowych i szczytów Małych Pienin położonych najbliżej Szczawnicy jest Palenica (722 m nad poziomem morza). Na szczyt wjechać można kolejką krzesełkową Polskich Kolei Linowych lub w niecałą godzinę wejść pieszo. Jest tu stacja narciarska Palenica. Naśnieżane trasy zjazdowe o długości 1000 m i 1800 m kuszą miłośników sportów zimowych. Nie brakuje miejsca także dla snowboardzistów, którzy swoje umiejętności mogą wypróbować w specjalnie przygotowanej rynnie. Na górę można dostać się także dwoma wyciągami orczykowymi, na szczycie znajduje się szałas Groń, w którym można zagrzać się próbując specjałów tutejszej kuchni.
Okolice – góry wyższe i niższe
Szczawnica słynie przede wszystkim z atrakcji Pienińskiego Parku Narodowego. Jedną z najsłynniejszych atrakcji jest spływ przełomem Dunajca, czynny w okresie od kwietnia do października. Trasa spływu wynosi 18 km, rozpoczyna się w Sromowcach i kończy w Szczawnicy. Miejscowość jest także punktem startowym wielu szlaków w Pieniny, wśród których najpopularniejszym jest trasa na Sokolicę, ze słynną sosną i niezwykłą panoramą na przełom Dunajca, Pieniny i nawet Tatry. Szczawnica to także początek trasy na Trzy Korony, najbardziej rozpoznawalnego szczytu Pienin. Z samego centrum miasta, z Placu Dietla warto udać się na około 40-minutowy spacer na Bryjarkę, górującą nad Szczawnicą, skąd roztacza się malowniczy widok na miasto. W okolicy Szczawnicy przebiegają także bardzo atrakcyjnie poprowadzone trasy rowerowe, na przykład słynna VeloDunajec, niezwykle widokowa ścieżka, na trasie której nie brakuje zabytków i miejsc zachwycających panoramą.