Rozpoczynamy publikację cyklu artykułów autorstwa Magdaleny Petryny – redaktorki i przewodniczki beskidzkiej, promotorki lokalnej i świadomej turystyki, edukatorki przyrodniczej i blogerki. Autorka zaserwuje nam sporą porcję ciekawostek ekoturystycznych z regionu i inspiracji do ekowycieczek. Jeśli chcecie się dowiedzieć wszystkiego o podróżowaniu w duchu slow, bez pozostawiania za sobą śladu, o tym, jak literatura i sztuka może wytyczać kierunek wędrówki, jak wielka może być siła lokalności i czym są kąpiele leśne – koniecznie oddajcie się lekturze i uważnie wypatrujcie kolejnych tekstów na www.visitmalopolska.pl
Czy w lesie można się kąpać?
Nie chodzi o kąpiele w strumieniu lub leśnym oczku wodnym. Termin „kąpiel leśna” coraz częściej pojawia się w kontekście spędzania wolnego czasu w naturze – co właściwie znaczy?
Pojęcie przywędrowało do nas z Japonii, gdzie w latach osiemdziesiątych XX wieku zaczęto praktykować i badać naukowo shinrin-yoku (to po japońsku właśnie „kąpiel leśna”). Naukowcy dowiedli, że przebywanie w lesie nie tylko wpływa na człowieka relaksująco, ale także działa prozdrowotnie. Spędzanie czasu w zieleni spowalnia tętno, zmniejsza poziom kortyzolu (czyli hormonu stresu) we krwi, obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II, choroby układu krążenia i wydłuża sen, wzmacnia również odporność.
Z czasem idea shinrin-yoku rozprzestrzeniła się na cały świat – badania są kontynuowane w Ameryce i w Europie, a leczenie lasem staje się coraz ważniejszym elementem dbania o człowieka. To nie zaskakuje, biorąc pod uwagę naszą codzienność, w której dominuje intensywne miejskie życie, praca, bombardujące nas ze wszystkich stron informacje i nieustanny pośpiech. Przyroda jest doskonałym remedium, bo przez setki tysięcy lat była naszym naturalnym środowiskiem, daje nam zatem to, czego nasze organizmy potrzebują, nawet jeśli nie mamy tego świadomości.
Czym kąpiel leśna różni się od zwykłego spaceru po lesie? Podczas leśnej kąpieli zanurzamy się (stąd kąpiel w nazwie!) w otaczającym nas świecie, powoli i uważnie. Las nie jest tutaj scenerią – do rozmów z bliskimi, zaległych telefonów albo treningu – jest na pierwszym planie. Poznajemy go wszystkimi zmysłami, nie tylko patrzymy na otaczającą nas przestrzeń: dotykamy, słuchamy, wąchamy, smakujemy w miarę możliwości i w zależności od pory roku. Podczas praktykowania shinrin-yoku nie planujemy trasy ani celu, do którego mamy dotrzeć, wcale nie musimy daleko się przemieszczać, ważne jest podążanie za obserwacjami i tym, co podpowiada nam nasze ciało.
Jak to wygląda w praktyce? Warto wybrać się na prowadzoną przez przewodnika kąpiel leśną, taka osoba proponuje „ćwiczenia”, które pomagają nam włączyć wszystkie zmysły i skupić się na tu i teraz. Ale można też praktykować samemu lub z bliskimi w dowolnej zielonej przestrzeni. Idealnie, jeśli możesz przeznaczyć na kąpiel leśną godzinę lub nawet dwie. Na początek wyłącz telefon (to ważne!), weź kilka głębokich oddechów, poczuj, jak się masz (czy coś cię boli, czy jest ci wygodnie, czy jesteś zestresowany/a, czy się martwisz itp.) i powolutku zacznij eksplorować otaczającą cię przestrzeń. Możesz dotknąć szorstkiej kory najbliższego drzewa albo miękkiego, sprężystego mchu. Możesz położyć się pod drzewem, zamknąć oczy i posłuchać głosów ptaków. Możesz stanąć pod pachnącymi sosnami i przez kilka minut wdychać ich wyrazisty aromat. Możesz poszukać wzrokiem kwitnących kolorowo roślin i powoli przemieszczać się po lesie ich tropem. Możesz przyjrzeć się delikatnemu ruchowi liści na wietrze i spróbować odtworzyć taki ruch własnym ciałem. Możesz znaleźć przy drodze poziomki i delektować się aromatem rozgrzanych słońcem owoców. Jest nieskończenie wiele możliwości.
Ważne jest, by wszystko robić bardzo uważnie, zauważać drobiazgi. Jeśli myśli uciekają do codzienności, listy czekających nas zadań albo trudnych wspomnień z ostatnich dni w pracy, pomoże kilka głębokich oddechów i skupienie na najbliższej przestrzeni, na przykład przyjrzenie się, jak wiele różnych kształtów mają liście otaczających nas roślin.
Tylko tyle i aż tyle. Już po kwadransie zauważycie zmianę samopoczucia, a regularne praktykowanie kąpieli leśnych sprawia, że po prostu lepiej się żyje. Wprowadza więcej spokoju, radości i dziecięcego zainteresowania światem, wzmacnia cały organizm i ułatwia koncentrację.
Macie ochotę spróbować? Bliski kontakt z naturą można praktykować nawet w parku miejskim, ale najlepszy będzie piękny las. Nie musicie szukać daleko – w pobliżu Krakowa znajdziecie idealną przestrzeń do praktykowania shinrin-yoku. Mowa o Puszczy Niepołomickiej. To rozległy kompleks leśny, do którego łatwo dotrzeć, jest też położony na raczej płaskim terenie, więc spacerowanie po nim nie wymaga dużego wysiłku. Co najważniejsze Puszcza Niepołomicka to las pełen urokliwych zakątków, starych drzew (wiele z nich to pomniki przyrody) i miejsce życia wielu gatunków roślin i zwierząt. Znajdziecie tu między innymi majestatyczne dęby, pachnące sosny, lubiące mokre tereny tajemnicze olchy… Możecie spotkać sarny, jelenie, czasem pojawiają się nawet łosie. Usłyszycie i zobaczycie wiele różnych gatunków ptaków. Ta różnorodność i bogactwo świata przyrody zachęca do przebywania w naturze i ułatwia pozostawienie za sobą codzienności, by uważnie doświadczać piękna lasu. W przeszłości Puszcza Niepołomicka była szczególnie lubiana przez królów Polski, a dziś jest wspaniałą przestrzenią dla wszystkich miłośników przyrody i osób szukających leśnego odpoczynku, o każdej porze roku.
Czas, który spędzicie w puszczy będzie na pewno pełen zachwytów, szczególnie, jeśli poczujecie ją wszystkimi zmysłami i z wielką uważnością.
Las zawsze na nas czeka i może nam naprawdę wiele dać. Wystarczy do niego dotrzeć, wyłączyć telefon, wziąć kilka głębokich wdechów i zanurzyć się w zieleni.`
Projekt pt. „Małopolska Ekoturystyka - zrównoważony rozwój turystyczny regionu" jest realizowany przez Fundusz Partnerstwa jako część Programu EkoMałopolska ze środków Województwa Małopolskiego.